"Πώς διαλύουν τη δημόσια Υγεία για χάρη των ιδιωτών", του Αλέξη Μπένου

Πώς διαλύουν τη δημόσια Υγεία για χάρη των ιδιωτών

Η στοχευμένη ολοκληρωτική διάλυση των θεσμών, υπηρεσιών και λειτουργιών Δημόσιας Υγείας δεν θα αργήσει να φέρει τις ευρωπαϊκές χώρες στη θέση των χωρών που πλήττονται αυτήν την περίοδο από την επιδημία του ιού Εμπολα.

Του Αλέξη Μπένου (Διδάσκει Κοινωνική Ιατρική, Πολιτική Υγείας και Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)


Το τελευταίο δεκαπενθήμερο, η κυβέρνηση μας υπενθύμισε τις διαθέσεις της για την Υγεία, με τον ειδικό σε αυτές τις αποστολές υπουργό να ανακοινώνει το ριζικό τσεκούρωμα των δημόσιων υπηρεσιών Υγείας. Παράλληλα, με ένα φαινομενικά άσχετο παραλήρημα, τα έβαλε με τις προληπτικές εξετάσεις.


Σε αντίθεση με τρέχουσες αντιλήψεις, ότι «δεν ξέρουν τι τους γίνεται», ο κυβερνητικός σχεδιασμός αποδεικνύεται, και στην πολιτική Υγείας, ότι είναι πολύ καλά προετοιμασμένος και εφαρμόζει με εντυπωσιακή συνέπεια και συνοχή τους στόχους του. Με εντυπωσιακό συντονισμό με τους στόχους της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας και σε υποδειγματική συνεργασία μαζί της, και με ιδεολογική στήριξη από τη γηγενή νεοφιλελεύθερη διανόηση, προωθεί συστηματικά τη ριζική αποδιάρθρωση του δημόσιου τομέα Υγείας.

Με την ίδρυση της Εταιρείας Συστήματος Αμοιβών Νοσοκομείων Ανώνυμη Εταιρεία (ΕΣΑΝ Α.Ε.) επιτυγχάνονται δύο στρατηγικής σημασίας στόχοι:

1. Η ιδεολογική και θεσμική επιβολή των μηχανισμών και κανόνων της αγοράς στη διαχείριση και χρηματοδότηση των υπηρεσιών Υγείας ασχέτως ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Με άλλα λόγια, θα χρηματοδοτούνται οι υπηρεσίες που έχουν αποδοτικότητα, δηλαδή εντατικοποιημένο κύκλο εργασιών, λειτουργικά τμήματα και κλινικές, άρα επαρκές προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή, και βέβαια αποδίδουν κέρδος. Αρα οι υπηρεσίες που υποχρηματοδοτούνται, είναι υποστελεχωμένες και έχουν λειτουργικές ανεπάρκειες, προφανώς δεν είναι αποδοτικές…

2. Η επίσημη ανακήρυξη του ιδιωτικού τομέα ως διαχειριστή των δημόσιων πόρων για τις υπηρεσίες Υγείας, εφόσον θα καθορίζει με τους κρατικούς υποτελείς του τις δημόσιες ή ιδιωτικές υπηρεσίες στις οποίες θα κατανέμονται οι πόροι αυτοί. Με άλλα λόγια πρόκειται για επίταξη των δημόσιων πόρων και υπηρεσιών από τον ιδιωτικό – κερδοσκοπικό τομέα.

Τελικός στόχος είναι η καθιέρωση δύο επιμέρους συστημάτων. Ενός εύρωστου ιδιωτικού τομέα που θα αναπτύξει κερδοφόρες υπηρεσίες – με τη βοήθεια των δημόσιων πόρων – ώστε να προσελκύσει ασφαλισμένους και εύπορους πελάτες, και ένα διαλυμένο δημόσιο τομέα – φτωχοκομείο, με συνεχή υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση – που θα προσφέρει ένα «ελάχιστο πακέτο» κακής ποιότητας και περιορισμένες υπηρεσίες στους ανασφάλιστους και άπορους.

Η ίδια πολιτική, που αφού καταλήστεψε, οδήγησε στη χρεοκοπία τα δημόσια ασφαλιστικά ταμεία, και οδηγεί σε πλήρη αποδιάρθρωση τις δημόσιες υπηρεσίες Υγείας, βρίσκεται πολύ κοντά στην ολοκληρωτική επίτευξη των στόχων της. Την πλήρη δηλαδή ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών Υγείας με εκτίναξη του κύκλου εργασιών (πάντα με δημόσια χρηματοδότηση) και το άνοιγμα της αγοράς ιδιωτικής ασφάλισης Υγείας, η οποία έχει ήδη αρχίσει μια συνεχώς διευρυνόμενη και ιδιαίτερα επιθετική διαφημιστική εκστρατεία και όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα παρουσιάζει την τελευταία διετία αύξηση των πελατών της μέχρι και 150%.

Η τελευταία «τσεκουριά» του Βορίδη ήταν ενάντια στις προληπτικές εξετάσεις. Πώς είναι όμως δυνατόν ο ακροδεξιός και φανατικά νεοφιλελεύθερος υπουργός να κόβει τώρα τα πάρτι της τεχνητής ζήτησης διαγνωστικών υπηρεσιών, ενώ πριν από λίγο καιρό το ίδιο υπουργείο συνέβαλε αποφασιστικά στον πολλαπλασιασμό των κερδών τους με την ακύρωση του πλαφόν υπηρεσιών ανά επιχείρηση;

Η κίνηση αυτή αποκαλύπτει ότι βρισκόμαστε ήδη στη νέα φάση σχεδιασμού των ιδιωτικών υπηρεσιών. Μετά τη διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών, και όταν απομυζηθούν και οι υπόλοιποι δημόσιοι πόροι από τον ιδιωτικό τομέα, θα αναδειχθεί με μονοπωλιακούς επιτέλους όρους το μεγαλείο (και ο κυνισμός) της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας και αποδοτικότητας. Οι καλύτεροι πελάτες των επιχειρήσεων Υγείας θα είναι οι νέοι και πλούσιοι που ενώ δεν έχουν ιδιαίτερες ανάγκες φροντίδας Υγείας (νοσηλείες, φάρμακα, κ.λπ.) αποτελούν την ομάδα στόχο για την εμπέδωση της life style ιδεολογίας.

Η ομάδα αυτή γίνεται εύκολη λεία της προπαγάνδας για τη δήθεν αναγκαιότητα «προληπτικών» και ακριβών εξετάσεων και εφαρμογών της βιοϊατρικής τεχνολογίας. Αντίθετα οι ηλικιωμένοι και τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα, που εκτίθενται σε πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου (εργασία, κακή διατροφή, στέγη κ.λπ.)κι έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διάφορα νοσήματα και επομένως αυτοί έχουν και τις μεγαλύτερες ανάγκες συμμετοχής σε προληπτικές διαδικασίες, τώρα αποκλείονται.

Τελικά θα έχουμε ταυτόχρονα υπερβολική ζήτηση κερδοφόρων προληπτικών (κυρίως διαγνωστικών) δοκιμασιών για τους πλούσιους, νέους και υγιείς και μεγάλους οικονομικούς φραγμούς στους φτωχούς, ηλικιωμένους και άρρωστους. Αυτή η κατάσταση, εδώ και χρόνια είναι η παγιωμένη πραγματικότητα στις ΗΠΑ και ονομάστηκε εύστοχα από το σπουδαίο γιατρό διανοητή Julian Tudor Hart ως παροχή υπηρεσιών αντιστρόφως ανάλογη με τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων.

Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι βέβαια ντόπια καινοτομία. Υπό την αιγίδα της ευρωπαϊκής επιτροπής αντίστοιχα μέτρα εισάγονται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Ήδη έχουν δημιουργηθεί ιδιωτικοί πολυεθνικοί κολοσσοί στις υπηρεσίες αποκατάστασης, τεχνητών νεφρών στη Γερμανία και τη Γαλλία, ενώ ακόμη και η περίφημη Εθνική Υπηρεσία Υγείας της Βρετανίας διαλύεται σταδιακά και τμήματα της πωλούνται σε τιμή ευκαιρίας σε αμερικάνικες πολυεθνικές.

Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια στρατηγικής σημασίας νίκη των νεοφιλελεύθερων πολιτικών στην Ευρώπη. Στη θέση του μεταπολεμικού κράτους πρόνοιας, το οποίο αναπτύχθηκε με όλες τις ανωμαλίες μιας επιλογής που είχε στόχο την καπιταλιστική ανάπτυξη, εγκαθιδρύεται με τρομερούς ρυθμούς ανάπτυξης ένα κυνικό σύστημα κερδοφορίας στο πλαίσιο ενός πρωτόγονου καπιταλισμού. Η πορεία αυτή θα ξεπεράσει κάθε επιστημονική φαντασία εφόσον προχωρήσει το σύμφωνο Διατλαντικής Εταιρικής Σχέσης Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP) με βάση το οποίο θα παραμερίζονται οι κανονιστικές ρυθμίσεις των χωρών υπέρ των κανόνων και στόχων των πολυεθνικών εταιρειών.

Η στοχευμένη ολοκληρωτική διάλυση των θεσμών, υπηρεσιών και λειτουργιών Δημόσιας Υγείας δεν θα αργήσει να φέρει τις ευρωπαϊκές χώρες στη θέση των χωρών που πλήττονται αυτήν την περίοδο από την επιδημία του ιού Εμπολα. Γιατί η καταστροφή και ο θάνατος δεν προκαλούνται από αυτόν καθαυτό τον ιό αλλά από τον άγριο καπιταλισμό στον οποίο έχουν καταδικαστεί αυτές οι χώρες. Η Λιβερία, η Γουινέα και η Σιέρα Λεόνε, όπου έχουν καταγραφεί τα περισσότερα κρούσματα, δεν επέλεξαν να μην έχουν δημόσιες υπηρεσίες Υγείας. Από την αθλιότητα της αποικιοκρατίας παραδόθηκαν στις πολιτικές της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Με όραμα τον παράδεισο ιδιωτικών επενδύσεων επιλέχθηκαν ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές (οι ίδιες που εφαρμόζονται σήμερα εδώ) που διέλυσαν την τοπική κοινωνία και οικονομία και ώθησαν στην πείνα, την ανέχεια και την αρρώστια την πλειονότητα του πληθυσμού τους. Ο ιός Εμπολα δεν συνάντησε μεγάλες αντιστάσεις στη διασπορά του. Αυτό ίσως είναι και το όραμα του κ. Βορίδη, ο οποίος, σε απόλυτη συμφωνία και με τους προκατόχους του Α. Γεωργιάδη και Α. Λοβέρδο, όταν θα μετράμε θύματα από αντίστοιχες «επιδημίες» θα σηκώσει το τσεκούρι της ξενοφοβίας και του ρατσισμού.

Για να μη ζήσουμε αυτή τη βαρβαρότητα δεν υπάρχουν ευτυχώς ή δυστυχώς πολλές λύσεις. Η μόνη ρεαλιστική πρόταση είναι να παλέψουμε για την ανατροπή αυτών των πολιτικών, να πιστέψουμε στην ουτοπία και το όραμα για μια νέα ανθρώπινη κοινωνία η οποία να έχει ως κεντρικό σκοπό την απάντηση στις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού και όχι την κερδοσκοπία.

ΠΗΓΗ: Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ (30/09/2014)