Ισπανική υποχώρηση

Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης Fitch έδωσε τη χαριστική βολή στην ισπανική οικονομία με την υποβάθμισή της σχεδόν στο επίπεδο των σκουπιδιών, που ουσιαστικά την έβγαλε εκτός αγορών, παρότι το δημόσιο χρέος της ανέρχεται μόλις στο 68,5% του ΑΕΠ, χαμηλότερα δηλαδή κι απ’ αυτό της Γερμανίας που βρίσκεται στο 81,5% του ΑΕΠ!

 του Λ. Βατικιώτη εφ. Πριν

Τι χρειάζεται για να οδηγηθεί μια χώρα στο σφαγείο του Μνημονίου; Πέντε και μία προϋποθέσεις: Πριν απ’ όλα την Γερμανία, δεύτερο τους οίκους αξιολόγησης, τρίτο την ελευθερία κίνησης κεφαλαίων, τέταρτο την αγορά ομολόγων, πέμπτο μια πολιτική ηγεσία που εμφανίζεται διστακτική κι αναποφάσιστη κι η οποία τελευταία στιγμή και παρά την θέλησή της, υποτίθεται, υποβάλλει αίτηση υπαγωγής στον αποκαλούμενο Μηχανισμό Διάσωσης και τέλος έναν τραπεζικό τομέα βαθιά προβληματικό, που βρίσκεται μετά την χρεοκοπία, χάρη του οποίου κάθε χώρα αξίζει να ματώσει! Αυτό το μίγμα που το είδαμε στην πιο εκρηκτική του δόση να οδηγεί την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία στον Μηχανισμό Διάσωσης ΕΕ – ΔΝΤ, παραλύει τώρα και την Ισπανία. Παρότι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν υπάρχει ακόμη επίσημη ανακοίνωση από την μεριά της Μαδρίτης, ανεπίσημα Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη έχουν κάνει γνωστό πως το μεσημέρι του Σαββάτου στη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, η Ισπανία θα υπέβαλε τελικά αίτηση διάσωσης, αφήνοντας κατά μέρους τις επιφυλάξεις που εμφανιζόταν να είχε.
Αξίζει όμως να δούμε τα βήματα που ανάγκασαν την Ισπανία εν τέλει να  υποκύψει στις γερμανικές πιέσεις και να ζητήσει την χρηματοδοτική βοήθεια ΔΝΤ – ΕΕ, οδηγώντας την κρίση της ευρωζώνης σε νέα επίπεδα. Η Γερμανία πίεζε αφόρητα από τις αρχές της εβδομάδας επικαλούμενη την ανάγκη σταθερότητας της ευρωζώνης. Στη πραγματικότητα αυτό που ήθελε να σταθεροποιήσει ήταν τις επενδύσεις της στην Ισπανία (σε τράπεζες, δημόσιο χρέος και ιδιωτικό τομέα) που ξεπερνούν τα 186 δισ. ευρώ. Επίσης η πορεία συρρίκνωσης και υποβάθμισης της ιδιωτικής οικονομίας της Ισπανίας, που είναι η τέταρτη μεγαλύτερη της ευρωζώνης, από τη στιγμή που μπαίνει στην εντατική της υποβοηθούμενης χρηματοδότησης, θα ωφελήσει τα μάλα τους γερμανούς ανταγωνιστές της. Η ανακοίνωση της ισπανικής τηλεπικοινωνιακής εταιρείας Τελεφόνικα ότι θα πουλήσει την γερμανική της θυγατρική (μαζί με τις λατινοαμερικανικές) τερματίζει και μια περίοδο επέκτασης, προς όφελος στο εξής των πολυεθνικών του Τέταρτου Ράιχ που θα νέμονται μόνες τους την ευρωπαϊκή αγορά.

Για χάρη των χρεοκοπημένων τραπεζών της θα προσφύγει η Ισπανία στον χρηματοδοτικό μηχανισμό ΔΝΤ – ΕΕ

Καθοριστικό ρόλο όμως στην λήξη της περιόδου αβεβαιότητας για την ισπανική οικονομία που κορυφώθηκε όλη την προηγούμενη εβδομάδα έπαιξε ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης Fitsch. Η απόφασή του να ρίξει την ισπανική οικονομία στα Τάρταρα των υποβαθμίσεων μόλις δύο μονάδες πάνω από την κατηγορία των σκουπιδιών αποτέλεσε τη χαριστική βολή που επιτάχυνε τις αποφάσεις, καθώς η συγκεκριμένη βαθμολογία θα αύξανε ακόμη περισσότερο τα επιτόκια δανεισμού, που τις προηγούμενες εβδομάδες κινούνταν στην απαγορευτική ζώνη του 7%. Ύψος που καθιστούσε απαγορευτικό τον δανεισμό από τις διεθνείς αγορές, σηματοδοτώντας τον αποκλεισμό της Ισπανίας από την διεθνή αγορά και κατά συνέπεια από την μοναδική οδό εύρεσης ρευστού. Αυτή η οδός έγινε μονόδρομος από τη στιγμή που η προφανής και πέρα για πέρα αποτελεσματική οδός αν δούμε τον άψογο τρόπο που λειτούργησε επί δεκαετίες, ο εσωτερικός δανεισμός, απαγορεύτηκε, για χάρη των τραπεζιτών (στο εσωτερικό των χωρών) που απομυζούν πλέον τις οικονομίες της κοινωνίας και των μεσιτών χρήματος (στο εξωτερικό) που έχουν μετατραπεί σε θηλιά στο λαιμό κάθε εθνικής οικονομίας. Ο καθοριστικός δε ρόλος των οίκων αξιολόγησης δείχνει και την τεράστια χρησιμότητά τους για το Βερολίνο, καθώς στρώνουν το χαλί για την λιτότητα που επιβάλει η Γερμανία. Έτσι, τα αιματηρά προγράμματα περικοπών κοινωνικών δαπανών κι οι μειώσεις μισθών φαίνονται έξωθεν επιβεβλημένες αν όχι σωτηρία απέναντι στις επιβολές των απρόσωπων κατά τ’ άλλα αγορών… Ας μην απορούμε επομένως για το ποιοί οδήγησαν σε ναυάγιο της συζητήσεις για την δημιουργία ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης που θα έβαζε τέρμα στην ασυδοσία των 3 αμερικανικών.
Τον ρόλο της πέμπτης φάλαγγας, που στην Ισπανία του Φράνκο έδειξε για πρώτη φορά πόσο αναντικατάστατη είναι, διαδραμάτισε εδώ η φυγή κεφαλαίων που όλους τους προηγούμενους μήνες άγγιξε επίπεδα ρεκόρ, συμβάλλοντας στο κλίμα αστάθειας μέχρι το σημείο που έγινε αυτοεκπληρούμενη προφητεία. «Ως ένα νέο δείγμα επιδείνωσης της εμπιστοσύνης στην Ισπανία τα στοιχεία της κεντρικής τράπεζας έδειξαν μια μεγάλη φυγή κεφαλαίων ύψους 66,2 δισ. ευρώ τον Μάρτιο» έγραφε χαρακτηριστικά η Γουόλ Στριτ Τζέρναλ του προηγούμενου Σαββατοκύριακου. Ενώ, τον προηγούμενο μήνα, τον Απρίλιο, η φυγή κεφαλαίων έφτασε τα 31 δισ. ευρώ. Για να υπάρχει δε ένα μέτρο σύγκρισης να αναφέρουμε πως σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις η ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των χρεοκοπημένων τραπεζών θα απαιτήσουν στη χειρότερη περίπτωση 90-100 δισ. Γι’ αυτό το ποσό θα υποστούν οι Ισπανοί ένα νέο γύρο αιματηρής λιτότητας, που συμπίπτει πλήρως με το κεφάλαια που σήκωσε από τις τράπεζες η αστική τάξη πιέζοντας έτσι για προσφυγή στον μηχανισμό. Κάλλιστα επομένως θα είχε βρει αυτό το ποσό αν επέβαλε φραγμούς κι ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων σταματώντας έτσι την αιμορραγία της ισπανικής οικονομίας που από την δική μας εμπειρία ξέρουμε ότι δεν πρόκειται να σταματήσει ακόμη και να αρχίσουν οι χρηματοδοτήσεις, όσο διατηρείται το σημερινό καθεστώς ασυδοσίας στον παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό τομέα.
Οργή τέλος προκαλεί η μετατροπή των θυτών σε θύματα. Επίδικο της προσφυγής στην Ισπανία είναι η διάσωση των τραπεζών της, όπως συνέβη και στην Ιρλανδία, που αφού θησαύρισαν από την φούσκα της αγοράς ακινήτων (στο πλαίσιο της οποίας οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν τρεις φορές στα μέσα της δεκαετίας του ’90!) τώρα κοινωνικοποιούν τις ζημιές τους. Το γεγονός δε ότι η προσφυγή στον μηχανισμό ανακοινώθηκε λίγες μόλις εβδομάδες μετά την απόφαση της κυβέρνησης δώσει στην τράπεζα Μπάνκια 19 δις. ευρώ υπογραμμίζει ότι τέτοιου είδους «διασώσεις» το μόνο που πετυχαίνουν τελικά είναι να ανοίγουν την όρεξη για τους επόμενους γύρους ενέσεων κρατικού χρήματος. Ο λογαριασμός ούτως ή άλλως πάει στους εργαζόμενους που θα δουν την ανεργία και τη φτώχεια να εκτοξεύονται σε ακόμη μεγαλύτερα ύψη…